Aan het woord: collega Karen

Fès is één van de vier koningssteden, samen met Marrakesh, Meknes en Rabat. De medina die je in de wijk Fès el Bali vindt, is een doolhof van straatjes en steegjes, waar je je zonder moeite in de middeleeuwen waant. Gemotoriseerd verkeer is verboden, ezels zorgen voor het vervoer van zware spullen. Het geroep van "ballach!" ("opgepast!") is dan ook overal te horen. Hoe authentiek wil je het hebben? In het centrum van de medina liggen de leerlooierijen, waar nog op traditionele manier huiden worden gelooid en geverfd. Toeristen lopen er vaak rond met een takje mint tegen de neus geduwd, tegen de stank.

Deze medina bestaat uit uitgestrekte souks, waar alle traditionele Marokkaanse waren te koop zijn, van pantoffels tot kruiden, en van amuletten tot tapijten. Als je iets wilt uitzoeken krijg je van de vriendelijke verkoper vaak een glaasje muntthee. Overal tref je ook handwerkplaatsen, waar allerlei oude ambachten in ere worden gehouden. Ook vind je er diverse moskeeën en oude monumenten, zoals de koranschool van Ben Youssef, prachtig gedecoreerd met stucwerk van gips met marmerpoeder en 'zellij' mozaïektegelwerk. Verdwalen is hier geen probleem. Al zwervend kom je misschien terecht bij de zogenaamde 'Souk des Teinturiers'. Hier zitten alle ververs van wol en zijde bij elkaar. Ook bijzonder is de kruidenmarkt, waar je zelf op je handen hennatekeningen kan laten aanbrengen. De daarnaast gelegen tapijtmarkt was in vroeger tijden de beruchte slavenmarkt van Marrakesh.

Een enorme en fotogenieke lemen vesting, die in het verleden steeds groter is gemaakt en het decor was voor films als ‘Lawrence of Arabia’ en de meer recente ‘Jewel of the Nile’ en ‘Gladiator’ ligt in het kleine Aït Benhaddou. Wanneer je hier rondloopt vergeet je dat dit de 20ste eeuw is. De bevolking is hartelijk maar wel een beetje terughoudend, de kinderen zullen het zijn die je meevragen om eens een kijkje te nemen in hun huis en kennis te maken met hun manier van leven. Je kunt hier dus heerlijk dwalen en het echte Marokkaanse leven leren kennen. Er wonen nog maar een paar families in deze kasba, de rest staat leeg en wordt op kosten van Unesco onderhouden. Vanaf de top, waar vroeger de gefortificeerde graanschuur stond heb je een prachtig uitzicht over de omgeving.

Met haar okergele huizen met groene dakpannen is Meknes de kleinste van de koningssteden. De stad heeft een gigantisch stelsel van verdedigingsmuren dat onderdeel uitmaakt van een paleiscomplex. Centraal in de oude stad is de Place el-Hedim, waar het een drukte van belang is en een goede plek om onder het genot van een kopje muntthee de lokale bevolking gade te slaan. In de medina van Meknes krijg je de kans om je tamelijk ongestoord te verdiepen in de Marokkaanse doolhof van markten, woonwijken, hammams en religieuze gebouwen. Zoals de koranschool Medersa Bou Inania uit de 14e eeuw, gelegen bij de Grote Moskee, met een mooi binnenplaatsje met daar omheen de studentencellen. Vanaf het dak van de koranschool heb je een mooi uitzicht over de medina en de moskee.

Volubilis is de belangrijkste Romeinse opgraving van Marokko. In de oudheid was het een belangrijke stad, waarvandaan olijfolie, graan en wilde dieren werden geëxporteerd naar Rome. Alle gebouwen van de stad zijn nog steeds te herkennen in hun functie, maar het meest indrukwekkend zijn toch de vele mozaïekvloeren die je her en der aantreft tussen de grasoverwoekerde fundamenten mozaïeken (o.a. Diana en de Badende Nimfen; Huis van de Werken van Hercules; Huis van Dionysus en de Vier Seizoenen). Andere bezienswaardigheden zijn de Basilica en de fraaie, hoge Triomfboog.

Essaouira is een sfeervol klein havenstadje aan de Atlantische Oceaan, ooit gesticht door Portugezen. De Portugese fortificaties domineren nog steeds de vissershaven. Toentertijd heette het nog Mogador. De 'Skala de la Ville' is een imposant bastion, waar tientallen bronzen kanonnen nog steeds dreigend de oceaan in wijzen. Nu echter komen er 's avonds jonge stelletjes flaneren en naar elkaar kijken, buiten het zicht van al te nieuwsgierige familieleden. In Essaouira hangt een rustige sfeer, het oude stadje bestaat uit smalle straatjes met hoofdzakelijk witte huizen met blauwe kozijnen. Het is al enige jaren het centrum voor hedendaagse schilderkunst en beeldhouwers.

Het grote plein Jamaa el-Fna in de medina is het kloppende hart van de stad. De naam van het plein wordt op veel manieren uitgelegd: 'Plein der Doden', 'Vergaderplaats der Ouderen' of 'Plein van de Moskee'. Feit is dat de hoofden van geëxecuteerden hier werden opgespiesd en pas verwijderd werden als de schedels door kraaien en gieren waren kaal gevreten. Tot het begin van de 20e eeuw waren deze afzichtelijke taferelen er te aanschouwen. Nu is het plein een verzamelplaats van fotogenieke waterverkopers, vuurvreters, waarzegsters, slangenbezweerders en zelfs tandartsen. Voor een paar dirham koop je er een tweedehands kies, die er desnoods ook nog ter plekke ingezet kan worden. Maar het plein krijgt iets magisch als de hitte aan het eind van de middag afneemt en acrobaten, dansers en trommelaars, slangenbezweerders, waarzeggers en verhalenvertellers het plein overnemen.